Vorig schooljaar verving ik een aantal weken in een kleutergroep. Het jongetje in kwestie stond op de eerste dag al behulpzaam naast me en week de hele dag niet van mijn zijde. En als hij even bezig was, stond hij meteen bij me als hij merkte dat ik hulp nodig had. Zijn focus was dus constant op mij gericht, een groot verantwoordelijkheidsgevoel, maar ook graag de situatie onder controle willen houden. Later bleek dat hij in zijn thuissituatie een grote verantwoordelijkheid (moet) dragen. Het jongetje kan daardoor bijna niet 'kind zijn' en staat constant op 'scherp'. Als hem dan iets tegenzit (lees: controle kwijtraakt) kan hij hier moeilijk mee omgaan. Op het moment van de beschreven situatie, wist ik dat nog niet.

De stomste juf!

 

“Ik ga naar huis! En jij bent de stómste juf!” riep hij boos door het lokaal en stampvoette naar de kapstok. 23 paar kleuterogen richtten zich verschrikt in mijn richting; Wat gaat juf doen? Hij was inmiddels bij de kapstok aangekomen, had zijn jas aan en was bezig zijn tas op zijn rug te hangen. Ik bleef zitten en de hoofden van de kinderen bewogen afwisselend van hem naar mij, en weer naar hem. Zijn blik was donker en boos, heel boos. Met grote passen liep hij naar de buitendeur. Ik stond op en vroeg of hij toch weer bij ons wou komen zitten? “Néé!” riep hij heel hard en heel boos, pakte de deurklink vast en liep naar buiten.

De andere kinderen zaten nog steeds op hun stoel, enkele kinderen snelden toe om te helpen. ‘Hij is heel boos, hè? Gebeurt dit vaker?’ vroeg ik hun. “Ja,” zeiden ze. “En hij gaat niet echt weg, hij blijft om het hoekje wachten. Ga je niet achter hem aan?” Waarschijnlijk verwachtten ze een boze juf of een juf die uit alle macht zou proberen hem terug in het lokaal te krijgen. Misschien verwachtten ze een juf die nu een straf ging bedenken of chaotisch en woedend de groep zou instrueren om alles weer onder controle te krijgen. Die juf kwam niet. ‘Nee,’ antwoordde ik. ‘Ik vertrouw hem en hij komt wel terug.’

“Ok,” zeiden ze. “Zullen we dan nu verder gaan en gaan werken?” intussen af en toe een blik door het raam werpend om te kijken of hij al te zien was. 

En hij kwam terug. Met zijn tas op zijn rug, stond hij voor het raam. Ik maakte de deur voor hem open en ik zei: ‘Wat fijn dat je er weer bent, we hebben je nodig.’ Hij keek me verbaasd en hoopvol aan. Ik vroeg of hij even bij me kwam zitten. Hij nestelde zich tussen mijn benen. ‘Je was heel boos, hè?’ Zijn gezicht betrok meteen; “Ja!” Ik verwoordde zijn gevoel, de situatie die hem zo boos maakte. Precies zoals het was, zonder oordeel, zonder interpretatie. Hij bevestigde en was ondertussen tegen me aan gaan hangen. Een klein mens, op zoek naar erkenning, geborgenheid en vertrouwen. Gewoon, en toch zo bijzonder. En ik vertelde hem hoe belangrijk hij is omdat hij bij ons hoort, onze groep. ‘We missen je als je weg gaat.’ En door zijn talent te benoemen (hij vindt zichzelf een goede ‘maker’) en waar we dit deze dag bij nodig hadden, was hij om. “Ok,” zei hij. “Ik blijf wel vandaag.” 

De achterliggende gedachte van mij bij dit jongetje was ten eerste hem het gevoel geven dat hij erbij hoort. Dit stel ik altijd voorop in een groep en tijdens de Systemische Jaaropleiding leerde ik dat ‘Erbij horen’ een van de systemische wetten is. Elk mens wil ergens bij horen, elk mens wil gezien worden. Door elk kind in je klas te zien en het gevoel te geven dat hij erbij hoort, creëer je vertrouwen en respect.

Daarnaast pas ik de vertaalmethode, die ik een paar jaar geleden leerde op de opleiding tot Kindertolk, heel vaak toe. Voorheen was ik misschien boos geworden, had ik een oordeel over zijn woorden en actie, of hem op enige wijze afgewezen. Nu voelde ik alleen maar rust en zag ik zijn behoefte. Ik bleef. En hij ook.

 

 

 

 

 

Door Maartje Coolen – Schooljaar 2016-2017